چکیده:

 طبق شواهد تاریخی و روایی و عقلی، امام علی (ع) که تحت تعالیم وحیانی پیامبر اکرم (ص) رشد یافته بود، در حفظ و کتابت قرآن اهتمام ویژه داشته و سرآمد حافظان، قاریان و کاتبان قرآن گشته بود. آن حضرت (ع) نخستین جامع قرآن در عهد پیامبر (ص) می‌باشد و قرآنی که با اشراف ایشان جمع‌آوری شد، هیچ نقصی نداشته و از نظر اطلاعات تفسیری و تأویلی و شأن نزول‌ها فراگیر بوده است. با آن‌که روایاتی از طریق فریقین مسأله جمع‌آوری قرآن توسط حضرت علی (ع) را پس از رحلت پیامبر (ص) تأیید می‌کند، ولی این روایات به فرض صحت، می‌تواند نشانگر این مطلب باشد که آن مصحف در واقع افزون بر نص قرآن، یک دوره تفسیر مبسوط بوده که با املای پیامبر (ص) و خط علی بن ابی‌طالب (ع) نوشته شده بود. روشن است که تألیف نشدن چنین مصحفی در حیات پیامبر (ص)، دلیل بر تألیف نشدن مصاحفی که دربردارنده همه نص قرآن باشد، نیست و مقصود رسول اکرم (ص) در سفارش به جمع قرآن، تهیه نسخه‌ای کامل از کتاب خدا به همراه تفسیر و معارف وحیانی- تبیینی می‌باشد. این نوشتار ضمن بررسی و اثبات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و تبیین جایگاه ویژه امام علی (ع) در آن، به این موضوع اشاره دارد که جمع ابوبکر با هدف فضیلت سازی برای خلفا و در جهت تجرید قرآن موجود از نکات تفسیری بوده و بازتابی اجتماعی و عمومی نداشته است. جمع عثمان نیز فقط توحید مصاحف بوده که با نظارت و تأیید امام علی (ع) انجام گرفته است و امام (ع) با تأیید قرآن موجود و صحه گذاشتن بر آن، راه را بر هرگونه تحریف و تغییری در قرآن بست.

 کلیدواژه‌ها:امام علی (ع)، جمع قرآن، مصحف علی (ع)، تدوین قرآن.

نوشتن دیدگاه