چکیده:

 ائمه (ع) در شرح واژگان قرآن روش‌های مختلفی داشتند: اکتفا به ذکر کلمه مترادف واژه بدون توضیح اضافی، ذکر معنا همراه با مطالبی در شرح آن (آوردن مصداق یا تأویل آیه) یا برای پی بردن به معنا و ریشه کلمه از آیات دیگر قرآن بهره می‌بردند (روش تفسیر قرآن به قرآن) لغویون هم به علوم لغت توجه داشتند: به لهجه قوم عرب و تطورات معنایی لغت در طول زمان، توجه ب واژگان غیرعربی (معرب)، چگونگی پیدایش ویرایش واژگان (وضع و اشتقاق)، اشعار عرب و سایر علوم مربوطه به‌طوری‌که می‌توان گفت تشابهات بین هردو فراوان است چون با بررسی متوجه می‌شویم. سیر نگارش مدون کتاب‌های لغت به قرن دوم برمی‌گردد صحابه‌ای همچون ابن عباس که از یاران پیامبر (ص) و امام علی (ع) بوده و این احتمال و سؤال مطرح است که آیا در دوره‌های قبل نیز آثار مدونی بوده؟ و یا صحابه از خود آنان روایت کرده‌اند؟ به‌هرحال می‌توان گفت: لغویان در حد کاربردهای اعراب آن عصر به تبیین معانی واژگان پرداختند و امامان (ع) غالباً از این حد گذر کرده‌اند و به تبیین مراد خداوند از آن واژه با عبور از معانی ظاهری آن‌ها پرداخته‌اند در تبیین معنایی از معانی مشترک معنوی و تبیین مصادیق و گاه تأویل مفردات قرآنی استفاده نمودند. در این موارد اختلاف دیدگاه میان امامان (ع) و تفسیر واژگان توسط لغویان مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها:آیات سوره بقره، روایات، لغت، لغت شناسان، امام معصوم (ع).

فصول پایان‌نامه:

این رساله در دو فصل به تبیین مطالب خود پرداخته است:
فصل اول: «کلیات مفاهیم»
* پرسش‌های پژوهش
* سابقه و پیشینه تحقیق
* گونه شناسی روایات تفسیری
* ایضاح لفظی
* سازمان‌دهی تحقیق
* منابع
فصل دوم: «تطبیق روایات مفردات سوره بقره تا آیه 58»
* نمودار گونه شناسی روایات ایضاح لفظی.

نوشتن دیدگاه