چکیده:
دست یافتن به معنی و تفسیر صحیح قرآن از دو راه تدبر در کتاب الهی و مراجعه به عترت پیامبر اکرم (ص) امکانپذیر است. در این راستا دانش مفردات قرآن ازاینجهت اهمیت دارد که محقق به معانی واژههای قرآنی در زمان نزدیک نزول قرآن و سیر تطوّر معنایی آنها در طول زمان دستیافته و فهم مراد الهی را برای او میسّر میسازد. از دیگر سو ائمهی معصوم(ع) با راهنماییهای خود و با در نظر گرفتن نیاز جامعه راه را آسان نمودهاند و پیروی از کلام ایشان در دانش مفردات دستیازیدن به ریسمان محکم الهی است؛ بنابراین بر هر پژوهشگری در عرصهی مفردات قرآنی لازم است به دو منبع اقوال لغویان و کلام معصومین(ع) توجّه داشته باشد. در این تحقیق با مراجعه به کتب تفسیر روایی، روایات معصومین(ع) در مورد مفردات سورهی یونس(ع) استخراجشده، سپس با مراجعه به اقوال لغویان به بررسی تطبیقی میان روایات معصومین(ع) و گفتههای اهل لغت در مفردات این سوره پرداختهشده است. در ذکر معنای مفردات ازنظر اهل لغت به اصل معنای واژهها نظر داشته، البته در کتب لغت علاوه بر معنای اصلی واژه به معانی مجازی لغت نیز اشارهشده است. امّا آنچه از گفتههای اهل لغت با کلام معصوم(ع) مورد تطبیق و مقایسه قرارگرفته است، معانی عرفی مفردات است. شیوهی ائمه(ع) در توضیح مفردات قرآنی گاه ایضاح لفظ بوده و گاه بیان مصداق و بیان لایههای معنایی و گاهی به بیان مصداق باطنی و بیان وجهتسمیهی لغت اشاره داشتهاند.