چکیده:
این پژوهش، سخنان اهل‌بیت (ع) را در مباحث اعجاز قرآن محور قرار داده است؛ تا در این راستا جنبه‌هایی از اعجاز این کتاب شریف مورد بررسی قرار گیرد. در باب اعجاز قرآن سؤالاتی مطرح است؛ از جمله این‌که راز تنوع معجزات پیامبران در چیست؟ تفاوت قرآن با معجزات سایر پیامبران به چه جهت است؟ چگونه می‌توان اعجاز قرآن را به اثبات رساند؟ قرآن از چه جهاتی معجزه است؟ پاسخ به این پرسش‌ها چارچوب این پژوهش را تشکیل می‌دهند. فصل اول کلیات پژوهش است و فصل دوم بیان می‌کند که اهل‌بیت (ع) تفاوت معجزات پیامبران را تناسب آن با علوم و فنون زمان دانسته‌اند، معجزه پیامبر خاتم (ص) نیز در اوج شکوفایی ادبیات عرب بود و خطابه و کلام بودن آن شرایط پاسخگویی آن را به همه‌ی جهانیان تا قیامت فراهم کرده است. در کلام اهل‌بیت (ع) از مهم‌ترین تفاوت‌های قرآن با معجزات سایر پیامبران، جامعیت، جهانی، جاودانی، کلام وحی بودن معجزه و گویایی است. در فصل سوم آمده است که اهل‌بیت (ع) برای اثبات اعجاز قرآن این‌گونه استدلال کرده‌اند: قرآن، در آیاتی مخاطبان را به همانند آوری دعوت کرده است؛ اما در عین تلاش جدی از سوی مخالفان جهت پاسخگویی به تحدی‌های قرآن، هیچ‌کس یا گروهی، در هیچ جهت نتوانسته است نظیر قرآن را بیاورد؛ و این دلیل بر سرچشمه گرفتن قرآن از نیرویی فوق بشری است. جهات یا وجوه اعجاز قرآن در بیان اهل‌بیت (ع) در دو بخش درون‌متنی و برون‌متنی طبقه‌بندی شده است؛ در فصل چهارم وجوه برون‌متنی اعجاز قرآن بحث شده است؛ با رد نظریه‌ی صرفه، امی بودن آورنده‌ی قرآن را تنها وجه قابل‌قبول در وجوه برون‌متنی اعجاز قرآن معرفی کرده است؛ یعنی علاوه بر متن و محتوای عالی قرآن آورده شدن آن توسط شخصی درس ناخوانده اعجاز قرآن را قوی‌تر و عظیم‌تر می‌کند. در فصل پنجم وجوه درون‌متنی اعجاز قرآن در دو بخش بیانی و معنایی آمده است. آنچه از کلام اهل‌بیت (ع) به دست می‌آید ملال‌آور نبودن قرآن و فزونی بهجت و نشاط انسان با خواندن و شنیدن بیشتر قرآن است؛ که می‌توان از وجوه بیانی اعجاز قرآن شمرد. اهل‌بیت (ع) بیشتر به وجوه معنایی قرآن تأکید کرده‌اند؛ عدم احصاء مطالب قرآن با شرح و تفسیر، عدم اختلاف و تناقض در آیات قرآن، اشتمال بر علم و معرفت، هدایت‌گری، خبرهای غیبی و اتقان نظام تشریع و قانون‌گذاری از جمله وجوه معنایی اعجاز قرآن است که یا به‌طور صریح یا به دلالت التزامی در کلام اهل‌بیت (ع) دیده می‌شود.
کلیدواژه‌ها:اعجاز، قرآن، اهل‌بیت (ع)، وجوه اعجاز.
فصول پایان‌نامه:
این رساله در پنج فصل نگارش شده است:
فصل اول: «كلیات»
* بیان مسئله
* ضرورت و اهمیت موضوع
* سوالات پژوهش
* فرضیه‌های پژوهش
فصل دوم: «كلیات مباحث اعجاز»
* اهمیت اعجاز
* راز تنوع معجزات از دیدگاه اهل‌بیت (ع)
* تفاوت قرآن با معجزات دیگر از دیدگاه اهل‌بیت (ع)
* نقش پیامبران در معجزه
* نقش پیامبر (ص) در اعجاز قرآن
فصل سوم: «مقدمات اثبات اعجاز قرآن از دیدگاه اهل‌بیت (ع)»
* مقدمه اول ادعای معجزه و تحدی
* مقدمه دوم معارضه با قرآن
* مقدمه سوم ناتوانی بشر از همانند آوری
فصل چهارم: «وجه برون‌متنی اعجاز قرآن از دیدگاه اهل‌بیت (ع)»
* علل و عوامل اختلاف در بیان تعداد وجوه اعجاز قرآن
* دسته‌بندی وجوه اعجاز قرآن
* نقد و بررسی دیدگاه صرفه
* امی بودن آورنده‌ی قرآن (تنها وجه برون‌متنی قابل‌قبول اعجاز قرآن)
فصل پنجم: «وجوه درون‌متنی اعجاز قرآن از دیدگاه اهل‌بیت (ع)»
* وجوه بیانی اعجاز قرآن
* وجوه معنایی اعجاز.
