چکیده:

 اختلافات مذهبی مسلمانان سه ریشه اصلی دارد: نخستین آن‌ها موضوع خلافت و جانشینی پیامبراکرم است که بر اثر آن امت اسلام به دو جامعه شیعه و سنی تقسیم شده و فرقه خوارج درنتیجه جدال شدیدی که پس از جنگ صفین و داستان حکمیت در میان مسلمانان روی داد پدید آمده است. دومین اختلاف مسلمانان در اصول و مسائل اعتقادی است که سبب پیدایش مذاهب کلامی متعددی شده که عمده‌ترین آن‌ها مذاهب معتزله، اشاعره و مرجئه است. سومین اختلاف در احکام و فروع دین است که درنتیجه آن مذاهب فقهی مختلفی پیدا شد که هرکدام از این فرقه‌ها دارای فقهی جداگانه می‌باشند. این تحقیق فرقه‌های سیاسی و اعتقادی مهم اسلامی را شرح می‌دهد و آراء و نظرات معتزله و اشاعره و مرجئه و دیگر فرق و مذاهب اسلامی و معتقدات آن‌ها به بحث می‌پردازد و فرقه‌های مختلف معتزله را بر می‌شمارد. برخی از فرقه‌ها مانند داعیان شیعه قبل از ظهور حکومت عباسی و برخی مانند خوارج در زمان حضور عباسیان به این تثبیت سرعت بخشیدند. با توجه به مطالب عنوان شده نگارنده سعی نمود پژوهشی با عنوان «نقش فرق مذهبی و کلامی در تثبیت قدرت عباسیان» انجام دهد. لذا برای انجام پژوهش دقیق و مناسب با استفاده از شیوه مطالعات تاریخی انجام شده و همین‌طور استفاده از روش کتاب‌خانه‌ای ابتدا با رجوع به منابع اصلی و سپس مأخذ معتبر اقدام به این امر نموده است. آنچه از این پژوهش حاصل‌شده این است فرق مذهبی و کلامی به طرق مختلف در تحکیم و تثبیت قدرت عباسیان اثر مهمی داشته و این از عوامل مهم طولانی بودن حکومت عباسیان بود، به نحوی که می‌توان از عوامل مهم و اساسی در تثبیت قدرت عباسیان دانست.

نوشتن دیدگاه