چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی مراتب تحریف در حماسهی حسینی، از طریق استخراج تحریفات از مراثی و مدایح برجستهی دهههای 50-70 پرداخته است که با بررسی متون مختلفی اعم از: مقتلهای معتبر (مطالعهی حدود 20 مقتل، بهعنوان منابع اصلی) و نیز کتب مرتبط با بحث تحریفات عاشورا و آسیبشناسی عزاداریها و مقالات مرتبط با این موضوع و نیز کتب علوم قرآنی و حدیثی (بهعنوان منابع فرعی) که تا حدودی به بحث تحریفات عاشورا و زوایای آن پرداختهاند، صورت گرفته است. این پژوهش، مبتنی بر روش کتابخانهای _ توصیفی است؛ و از طریق نقد و تحلیل مدایح و مراثی از نوارها و نرمافزارها (منابع سمعی و بصری)، نتایج کلی زیر حاصل آمد: استفاده از بیان مبتنی بر حدیث نفس که نتیجهی آن، زدودن جنبهی قدسیّت و نورانیت از اشعار مذهبی است، استفاده از غلوهای افراطگرایانه و پرداختن صرف به جنبههای ظاهری شخصیت ائمه (ع) و بهرهگیری از بیانی عاشقانه و گاهی سبک و ترانهوار و ریتمیک که همهی این موارد، درنهایت میتواند به وهن مذهب در دیدگاه دشمنان اسلام بینجامد و شعر را از هدف متعالی و محتوای بایستهی خود دور سازد. همچنین، بر افزودههایی چون: قاسم نو داماد در کربلا، حضور امّ لیلا در کربلا و نیز ماجرای شهربانو و دیگر موارد، میتواند سبب فراموش شدن بخشهای اصلی حادثهی عاشورا و جایگزین شدن موارد فوق بهجای آنها، گردد که در دراز مدت، سبب برچیده شدن بساط حادثهی عاشورا و عزاداری امام حسین (ع) از زندگی مردم میگردد.
کلیدواژهها:تحریفات، حادثهی عاشورا، امام حسین (ع)، مراثی و مدایح، دهههای 50 _ 70.