چکیده:
یکی از موضوعات اصلی و اساسی در نظام سیاسی اسلام، رهبری مستمر جامعه اسلامی است که پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) به پیشوایان معصوم (ع) و در عصر غیبت، بهوسیله نصب عام با همان اختیارات و وظایف به ولی فقیه عادل سپرده شده است که از آن به «ولایت مطلقه فقیه» تعبیر میشود. «ولایت مطلقه فقیه» بهعنوان مهمترین و اصلیترین نهاد نظام جمهوری اسلامی ایران، در اعمال مستقیم و غیرمستقیم قدرت سیاسی نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد. هر چند اصل «ولایت مطلقه فقیه» از سابقهای طولانی برخوردار است و سخنان فقیهان در جایجای نوشتارهای فقهی آنان به روشنی نشان میدهد که بحث ولایت فقیه، پدیدهی جدیدی نبوده و در دورههای گذشته تاریخ اسلام و تشیّع، در کانون دقت و بررسی عالمان و فقیهان اسلامی قرار گرفته است اما لفظ «مطلقه» همواره تفاسیر و برداشتهای مختلفی را به دنبال داشته است. هدف اصلی پژوهش حاضر این است که مفهوم «اطلاق» را در «ولایت مطلقه فقیه» با تبیین دیدگاه امام خمینی (ره) و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش از روش توصیفی استفاده شده و نتیجهای که حاصل شد این است که بین لفظ «اطلاق» و مفهوم «مصلحت عمومی» رابطهی تنگاتنگی وجود دارد و منظور از لفظ «اطلاق» در «ولایت مطلقه فقیه» اختیارات حکومتی است که در شرایط اضطراری به نفع سعادت و حقوق عمومی جامعه اعمال میشود.