چکیده:

 حجاب و پوشش یکی از دستورات مسلم دین اسلام است و در تاریخ و فرهنگ ایران هم ریشه‌ای دیرینه دارد. حجاب اسلامی رکنی مهم از هویت اعتقادی و اجتماعی زنان جامعه ایرانی بوده است و مبارزه با آن در مسیر تلاش به منظور زدودن گرایش دینی جامعه ایرانی تلقی شده است. مخالفت با حجاب به قبل از دوره پهلوی بازمی‌گردد. از عصر قاجار و مشروطه مسئله آزادی زنان در غرب و به دنبال آن تضییع حقوق زنان در ایران مورد تأکید غرب‌گرایان قرار گرفت. آنان به مبارزه با برخی مظاهر دینی به‌ویژه حجاب پرداختند و خواهان رسیدن به سبک نوین آزادی به مفهوم غربی آن بوده و حجاب را مانع این امر قلمداد کردند. از جمله این افراد می‌توان به سیاحان ایرانی که غرب را دیده و شیفته آن شده بودند، برخی از نشریات غرب‌گرا و نیز شاعرانی چون ایرج میرزا، عارف قزوینی و میرزاده عشقی اشاره کرد. موج وسیعی از این مخالفت‌ها از سال‌های 1344 ق/1304 ش به بعد خود را نشان داد. این پایان‌نامه که محدوده زمانی 1324 تا 1344 ق /1285-1304 ش را دربرمی گیرد، با استفاده از اسناد و منابع موجود در پی ‌شناخت زمینه‌هایی است که به بروز موج وسیع مخالفت با حجاب در سال‌های پس از مشروطه و اوایل دوره پهلوی منجر گردیده است.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در سه فصل ارائه شده است:
فصل اول: «حجاب زنان ایران»
* بخش اول: حجاب زنان در ایران باستان
* بخش دوم: حجاب زنان در ایران بعد از اسلام
فصل دوم: «تغییر پوشش زنان ایران»
* بخش اول: تغییر پوشش زنان ایران در دوره قاجار و مشروطه
* بخش دوم: ردپایی از اندیشه حجاب گریزی در سفرنامه سیاحان ایرانی
فصل سوم: «مخالفان حجاب در دوره قاجار و مشروطه»
* بخش اول: مخالفان حجاب و انگیزه‌های آنان
* بخش دوم: فعالیت زنان با حجاب در عرصه سیاسی دوره قاجار و مشروطه
* بخش سوم: شاعران حجاب ستیز
* بخش چهارم: مدارس جدید و تأثیر آن بر اندیشه حجاب ستیزی در عصر مشروطه

نوشتن دیدگاه