چکیده:

 سحر در لغت به معانی زیر به کار رفته است. 1) «هر چیزی که با یاری شیطان انجام گرفته باشد» 2) «اخراج باطل به شکل حق است که به آن خدعه و نیرنگ می‌گویند» 3) «هر چیزی که مأخذ و منبع آن دقیق و لطیف باشد» 4) «مجازاً برخی از بیان‌ها و سخن‌ها نیز سحر نامیده شده است» اما سحر در اصطلاح عبارت از عمل خارق‌العاده است که اسباب و علل آن مخفی می‌باشد؛ و آثاری از خود یا به‌واسطه نوشتن یا به‌واسطه گفتن یا چند چیز را به وضع خاص در جاهایی دفن کردن و مانند این‌ها در وجود انسان‌ها می‌گذارد. در رابطه با واقعیت و عدم واقعیت داشتن سحر چنانچه گذشت بین آیات و روایات هیچ تناقضی وجود ندارد. بلکه هرکدام از آن‌ها قسمی از سحر را اشاره دارد. به نظر می‌رسد همان‌گونه که گذشت نظریه صحیح آن است که هرچند ساحر قادر به تغییر دادن ذات اشیاء نیست ولی همین‌که می‌تواند بر ذهن یا جسم افراد تأثیر گذارد باید واقعیت داشتن آن را پذیرفت در حرام بودن سحر احدی از علماء مخالفت نکرده‌اند بلکه به اتفاق آراء سحر را فی‌الجمله را حرام می‌دانند؛ یعنی به نحو موجبه جزئیه حرام است نه به نحو موجبه کلیه که همه اقسام سحر را شامل شود؛ به عبارت دیگر بعضی از اقسام سحر حرام‌اند نه همه اقسام آن. همچنین بعضی‌ها سحر را به‌طور مطلق حرام می‌دانند چه قید اضرار باشد و چه نباشد؛ و در مقابل برخی از علماء قائل به حرمت سحر به‌طور مطلق نیست یعنی سحر نافع را جایز می‌دانند. در رابطه با دفع ضرر سحر با سحر می‌توان گفت که ظهور اخبار در این است که در هر زمانی جایز است لکن در صورت ضرورت نه همه‌جا اما مسحور شدن پیامبر به نحوی که در روایت آمده است موجب خدشه‌دار شدن پیامبری پیامبر و سلب اعتماد مردم از او می‌شود زیرا اگر به روایت توجه کنیم در آن آمده است پیامبر کاری را که انجام نداده بود تصور می‌کرد انجام داده است. این یعنی در فکر پیامبر تأثیر گذارده بود. پس توجیهات درست نیست. از سوی دیگر نیز برفرض صحت روایت سحر‌النبی ادعای کفار ثابت می‌شود که این نیز خلاف آموزه‌های قرآن و سیاق آیه که در رد قول کفار است می‌باشد. در ارتباط با حقیقت جادو در علم روز نیز این نتیجه به دست آمد که نظریه‌پردازان سعی نکرده‌اند تا ماهیت اعمال جادویی را مورد بررسی قرار دهند و به کنه و چیستی این‌گونه اعمال راه پیدا کنند، بلکه تنها در راستای توصیف و تبیین ظاهری آن‌ها گام برداشته‌اند.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول: «معانی و اقسام سحر و جادو»
فصل دوم: «حقیقت و واقعیت داشتن سحر و جادو»
فصل سوم: «احکام مربوط به سحر»
فصل چهارم: «شبهه‌ی مسحور شدن پیامبر اکرم (ص)»
فصل پنجم: «سحر در علم روز»
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه