چکیده:
تکیه‌گاه تعلیم و تربیت اسلامی عمل است، اسلام بشر را متوجه می‌کند که سرنوشت او را عمل تعیین می‌کند، این طرز تفکر واقع‌بینانه و منطقی و منطبق با ناموس خلقت است. وقتی ملیتی فهمید سرنوشتش به دست خودش می‌باشد آن وقت متوجه عمل و نیروی خویش می‌شود، متوجه اینکه هیچ‌چیز بدردش نمی‌خورد مگر عملش، این خودش یک عامل بزرگی است برای حیات، از طرفی اهمیت عمل، بیش از آنکه به‌اندازه و مقدار آن مربوط باشد، به چگونگی آن ارتباط دارد. این است که عمل خالص درست استواری که با نیت خالص و با پرهیزگاری و هدف‌داری انجام پذیرد، ارزشمند و گران‌بهاست، هرچند اندک باشد و عمل تهی از صلاح و خلوص و استواری و آمیخته به ریا و تظاهر هرچند زیاد باشد، چیزی محسوب نمی‌شود، به همین جهت در قرآن آمده است: «ایکم احسن عملاً» کدام‌یک کار بهتری می‌کنید و به‌جای آن نگفته است «اکثر عملاً» - کدام‌یک کار بیشتری می‌کنید. پس چیزی که به عمل ارزش و کرامت می‌بخشد و آن را بالا می‌برد، جوهره و کیفیت آن است؛ و آنچه به عمل انسانی شکل می‌دهد نیت اوست که از اعتقاداتش برمی‌خیزد، قرآن می‌فرماید: «کل یعمل علی شاکلته» بگو هر کس طبق روش و خلق و خوی خود عمل می‌کند، لذا گاهی نیت را به خود عمل تفسیر نموده و گاهی آن را برتر از عمل دانسته‌اند، به‌هرحال خط «عمل» منشعب از خط «نیت» است. عمل صالح عملی است بجا و ثمربخش و رشد دهنده فرد و جامعه به‌سوی کمال نهایی و مسلم است آنکه بخواهد عملش صالح باشد باید از شناخت همه جانب‌های برخوردار باشد، زیرا ممکن است انسان مؤمن ولی بی شناخت عملی را انجام دهد که به خیال خود صد درصد صالح است، لیکن از آنجا از شناخت و آگاهی بی‌بهره بوده است این عمل بیجا صورت گرفته و عمل فاسدی انجام شده است؛ بنابراین عمل صالح یک مفهوم کلی است که در شرایط گوناگون و زمان‌ها و مکان‌های مختلف شکل‌های متفاوت به خود می‌گیرد، زیرا دارای یک بعد نیست که با توجه به رویدادهای گوناگون اجتماعی به‌صورت یکنواخت و تکراری انجام گیرد، بلکه دارای ابعاد گوناگون است که در برابر پدیده‌های مختلف چهره‌های گوناگون می‌یابد.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق دارای پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات»
* بخش اول: عمل
* بخش دوم: حُسن
* بخش سوم: برّ
* بخش چهارم: خیر
* بخش پنجم: سوء
* بخش ششم: فساد
فصل دوم: «عمل»
* بخش اول: اهمیت عمل
* بخش دوم: کردار عینی مربیان بشری
* بخش سوم: خالص‌سازی عمل
* بخش چهارم: عمل راه شناخت
* بخش پنجم: احبات و تکفیر عمل
* بخش ششم: نامه عمل در قرآن
* بخش هفتم: تجسم اعمال
فصل سوم: «نیت»
* بخش اول: مفهوم نیت
* بخش دوم: خلوص نیت
* بخش سوم: نمونه‌هایی از قرآن مجید
فصل چهارم: «اخلاص»
* بخش اول: تعریف اخلاص
* بخش دوم: اخلاص و علم
* بخش سوم: مخلصین و مخلَصین
* بخش چهارم: اخلاص در احادیث
* بخش پنجم: نمونه‌هایی از اخلاص
فصل پنجم: «عمل صالح»
* بخش اول: انگیزه‌های عمل صالح
* بخش دوم: آثار فردی عمل صالح
* بخش سوم: مقام صالحین
* بخش چهارم: عمل صالح در اسلام و مکاتب دیگر
* بخش پنجم: واژه اصلاح
نتیجه.
