چکیده:
اساس و مبنای سیاست جهانی اسلام بر «دعوت» استوار میباشد. سیره عملی حضرت رسول اکرم (ص) و ائمّه هُدی (ع) نیز مبتنی بر «دعوت» به توحید بوده است. پذیرش و گسترش اسلام اصیل نیز بر همین مبنا صورت گرفته و اجباری در پذیرش اصل اسلام نبوده است. جنگ در اسلام از نتایج مخالفت سران کفر با دعوت اسلامی به شمار میرود. جنگ مشروع در اسلام به «جهاد فی سبیل الله» موسوم است. بر اساس سیره نبوی و سیاستهای دولت علوی (ع)، جنگی مشروع است که در جلوگیری از ستم و بیداد و دفاع از کیان و ناموس اسلام باشد. بر این اساس حتّی جهاد ابتدایی نیز در واقع جهاد دفاعی محسوب میشود. صلح در اسلام، دارای معنی عمیق و وسیعی است و آن عبارت است از سازش و همزیستی مسالمتآمیز در سایه عدالت و امنیت اجتماعی برای تمام مردم. حضرت علی (ع) خود مظهر این ارزشها است که در تمام زندگی شریف خود، با ملاطفت و مهربانی و مردمداری برخورد میکرد. اصل در سیاست آن حضرت (ع) بر صلح و همزیستی مسالمتآمیز است و در بسیاری مواقع، با وجود امکان آغازگری و پیروزی حتمی در جنگ، حتیالامکان به این امر اقدام نمیکردند مگر اینکه وادار به آن میگردیدند و در هر سه جنگ، آن حضرت، آغازگر جنگ نبودهاند. میتوان گفت که رفتار صلح خواهانه آن حضرت، یکی از مهمترین سیاستهای استراتژیک ایشان بوده است. در این پژوهش، شامل چهار فصل و یک نتیجهگیری، به تشریح نظرات اسلام و بیانات و سیره عملی امیرالمؤمنین، علی (ع) در خصوص جنگ و صلح پرداخته شده است.
فصول پایاننامه:
این پژوهش در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* انگیزه و اهداف پژوهش.
* پیشینه و ادبیات پژوهش
* سؤال و فرضیه اصلی
* متغیرهاي مستقل و وابسته
* تعریف مفاهیم
* روش پژوهش
* روش گردآوري
* سازماندهی پژوهش
فصل دوم: «چارچوب نظري»
* بخش اول: چارچوب نظري جنگ و صلح از منظر غرب
* بخش دوم: چارچوب نظري جنگ و صلح از منظر اسلام
* بخش سوم: چارچوب نظري جنگ و صلح در دیدگاه امیرالمؤمنین (ع)
فصل سوم: «جنگ در دیدگاه امام علی (ع)»
* بخش اول:
* الف- ضرورت تشکیل حکومت اسلامی
* ب- حقوق متقابل مردم و رهبري
* ج- کارکرد حاکم اسلامی در حوزه سیاستهای داخلی و خارجی
* د- موضوع جنگ در اسلام
* بخش دوم:
* الف- حکومت حضرت علی (ع)
* ب- جنگ و چگونگی رفتار امیرالمؤمنین با این پدیده عارضی
فصل چهارم: «صلح در دیدگاه امام علی (ع)»
* الف- صلح از منظر قرآن کریم
* ب- صلح در سیره پیامبر اکرم (ص)
* ج- صلح در بیان و رهنمونهای امام علی (ع)
* د- صلح خواهی و دوری از جنگ در سیرة امیرالمؤمنین
نتیجهگیری.