چکیده:
یکی از موضوعات مهم امروز جهان اسلام مسئله تکفیر است که تبدیل به گفتمان گروههای سلفی و تکفیری شده و بهانهای برای قتل و کشتار بیرحمانه مسلمین بهویژه شیعیان گردیده است، ادعای اصلی آنها اقتدای به سلف صالح است و این رساله درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که مسئله تکفیر در میان شیعه و غیر شیعه در چهار قرن نخست تاریخ اسلام چه وضعیتی داشته و عوامل شکلگیری و تطورات آن چگونه بوده و آثار و پیامدهای آنچه بوده است، این پژوهش با روش تاریخی و تحلیلی درصدد بررسی این موضوع در چهار قرن اولیه تاریخ اسلام با هدف ابطال ادعای اصلی جریان تکفیری و شناساندن ماهیت واقعی آن به جهان اسلام برآمده و در قالب پنج فصل مطالب خود را بیان نموده و دستاوردهایی داشته است.