چکیده
مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه کتابی است حدیثی با محتوای عرفانی و اخلاقی که برای اولین بار از سوی ابن طاووس معرفی شده است. نگارندۀ این کتاب هیچگاه مشخص نبوده است. بر این اساس در پژوهش حاضر، با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی، عرضۀ محتوای کتاب به منابع اصیل روایی و تاریخی و عرفانی صورت گرفته تا میزان اعتبار استنادهای آن به دست آید. یافتههای مبتنی بر این روش نشان میدهد از صد حدیث ابتدای بابها هیچیک در منابع دیگر وجود ندارد و مصباح در نقل آنها متفرد است؛ از احادیث متن بابها 68 مورد قابل ردیابی، در منابع دیگر بوده و 45 مورد وجود ندارد؛ و از منقولات غیرمعصومان نیز 12 مورد در منابع دیگر وجود داشته، اما 15 مورد دیگر در کتاب دیگری نیامده است؛ و درمجموع 67 درصد از کل منقولات کتاب در آثار دیگر وجود ندارد. علاوه بر این، در انتساب یک قول به افراد، میان مصباح با سایر کتب اختلافات چشمگیری قابل مشاهده است.
کلیدواژهها: انتساب روایت، تحلیل کمی، تحلیل محتوایی، کتابهای امامان، مصباحالشریعه