چکيده:
نشانه شناسی، روشی تحليلی از درون متن و با كمك عناصر موجود در آن، سعی دارد به مفهوم اصلي متن و لايه های معنايي آن دست پيدا كند. به همين علت نشانه شناسی ادعا ميكند بيشتر از روشهاي ديگر به معني اصلي متن نزديك است، و نقاط كليدی آن را كشف ميكند. فهم قرآن كريم به علت برخورداري از لايه های معنايی بيشمار، نيازمند تحليل و تفسير است. روش انجام كار در پژوهش حاضر به اين صورت بوده است كه ابتدا واژگان محوری مرتبط با مهمترين ويژگيهای منافقان مشخص شده سپس از نظر لغوي بررسي شده است. در ادامه اين واژگان در ارتباط با واژگان هم نشين خود براي تعيين ويژگيهای باطنی منافقان توجه شده است. روابط معنايی واژگان اصلي و فرعی و واژگان انتهايی و تحكمی آيات به خوبي نشانه های برجسته و منحصر به فرد نفاق را به نمايش ميگذارد. در تحليل نهايي نشانه های نفاق، با وجود بسامد فراوان واژگان دال بر نشانه های برونی، دلالتهای چندگانه اين واژگان بر نشانه های درونی موجب تقويت ترسيم لايه های پنهان رفتار منافقان شده است. اين امر محوريت نشانه های درونی را نبود صداقت و عمده جلوهها و نشانه های بيرونی آنها را همراهی متظاهرانه و فرصت طلبانه ميداند.
کليدواژگان:قرآن كريم، نشانه های برونی نفاق، نشانه های درونی نفاق، محور جانشينی، محور همنشينی
