چکيده:
شلمغاني از شخصیت‌های منسوب به تشيع است که از ديدگاه شيعه و سني، به‌عنوان چهره‌ای منحرف شناخته می‌شود. او شخصيتي علمي بود و طرف داراني در ميان برخي صاحب‌منصبان سياسي عصر خود داشت که در دوستي او ثابت‌قدم بودند. وي با برخورداري از چنين جايگاهي، سوداي رياست بر سازمان وکالت و در پي آن، رياست بر شيعيان را در سر می‌پروراند و از همین رو، به انتشار عقايدي انحرافي در بين پيروانش دست يازيد. هرچند اصل انتشار عقايد انحرافي توسط شلمغاني در ميان طرف دارانش قابل‌انکار نيست، اما هريک از منابع موجود، گونه‌های مختلفي از اين عقايد و افکار را به او نسبت داده‌اند. بررسي و تحليل داده‌های منابع گوناگون با توجه به گرایش‌های مذهبي مؤلفانشان روشن می‌سازد که انتساب اين حجم عظيم از عقايد انحرافي به شلمغاني نمی‌تواند صحيح باشد و دست‌کم انتساب عقايد و افکاري همچون ادعاي الوهيت و اباحي گري در امور جنسي و عبادات که عمدتاً در منابع غیر شیعی انعکاس يافته، با ديگر داده‌های تاريخي دربارة واقعيات زندگي او سازگار نيست.
pdf واکاوی دامنه‌ی انحرافات شلمغانی در منابع فریقین (375 KB)
