چکیده:

 پژوهش حاضر به تشریح برجستگی‌ها و نقاط ضعف کتاب سیره النّبی تألیف شبلی نعمانی (دانشمند مشهور شبه‌قاره هند) می‌پردازد و دیدگاه‌های وی درباره رسول خدا (ص) و اهل‌بیت (ع) آن حضرت به‌ویژه امام علی (ع) و حضرت زهرا (ع) و نگاه جانب‌دارانه او به فضایل اهل‌بیت را ارزیابی می‌کند. نویسنده در چهار فصل نظریات شبلی نعمانی را درباره سیره پیامبر اسلام و فضایل اهل‌بیت منعکس و نقد کرده است. در فصل اول کلیاتی از زندگی، شخصیت علمی، آثار و تألیفات، کتاب سیره النبی و اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر حیات وی ارائه می‌شود. در فصل دوم به بررسی آرای شبلی نعمانی در زمینه رسول خدا (ص) پرداخته شده و نحوه انعکاس حوادث مختلف زندگانی آن حضرت، مانند ذکر افسانه غرانیق، اعتقاد پیامبر (ص) قبل از بعثت، مجتهد نبودن پیامبر اسلام، معراج پیامبر اسلام، گریستن پیامبر اسلام (ص) برای اموات و جریان شق صدر پیامبر (ص) در دوران کودکی و... توسط شبلی را نقد کرده و معتقد است برداشت‌های شبلی از منزلت والای معنوی پیامبر (ص) صحیح نیست و به انحراف می‌ماند. در فصل سوم اندیشه‌های شبلی نعمانی درباره امام علی (ع) و حضرت فاطمه (ع) وصف شده و نقش حضرت علی در جنگ‌ها و پیروزی‌های سپاه اسلام، خدمات حضرتش در جنگ خیبر و... منعکس می‌شود. نویسنده معتقد است که: وی فضایل امام علی (ع) را کم‌رنگ جلوه داده و حتی برخی اتهام‌ها مانند خواستگاری از دختر ابو‌جهل و شرب خمر را به آن حضرت منسوب کرده و فضیلت‌ها و مقام معنوی حضرت فاطمه (ع) و جایگاه و شأن والای آن حضرت نزد پیامبر اسلام را به‌خوبی منعکس نساخته است. وی در فصل چهارم نیز به‌نقد دیدگاه‌های شبلی درباره مسائل و وقایع مربوط به اهل‌بیت (ع) پرداخته و نقاط قابل تأیید و قابل نقد تاریخی آرای وی را برجسته می‌سازد.

کلیدواژه‌ها:شبلی نعمانی، اهل‌بیت، امام علی، پیامبر اسلام، هند، سیره پیامبر، معراج.

نوشتن دیدگاه