چکیده:

 جایگاه رفیع و شخصیت والای امام علی (ع) در فرهنگ شیعه و نیاز همیشگی جامعه مسلمین، به‌خصوص جامعه ما در عصر حاضر، به الگو گیری از روش‌های سیاست‌گذاری و حکومت‌داری امام علی (ع) ما را بر آن داشت که به بررسی و تبیین یکی از جنبه‌های زندگی اجتماعی و سیاسی ایشان بپردازیم. در این پروژه نحوه تعامل امام علی (ع) با خلفای ثلاثه با تأکید بر منابع تاریخی و سنت روایی بررسی‌شده است با توجه به مطالب به دست آمده نحوه‌ی تعامل حضرت امیر را به دو دسته‌ی نگاه انتقادی و نگاه مشاوره‌ای و راهنمایی تقسیم کردیم در نگاه انتقادی به انتقادهای حضرت از خلفا و در نگاه مشاوره‌ای و راهنمایی به مشاوره و راهنمایی‌های امام (ع) نسبت به خلفای ثلاثه پرداخته شده است در قسمت نگاه انتقادی برخورد حضرت به دو صورت: 1. صریح؛ 2. غیر صریح؛ آورده شده که در قسمت صریح، دو نحوه از انتقاد حضرت: 1. به نحو عام در قالب استدلال‌های انتقادی حضرت در قبال خلفا؛ 2. به نحو خاص، از تک‌تک خلفا انتقاد کرده‌اند؛ و در قسمت غیر صریح به انتقادهای حضرت از 1. دنیا گرایی؛ 2. بدعت‌های جامعه؛ 3. کارگزاران خلفا؛ 4. تمجید از اهل‌بیت؛ پرداخته شده است که با توجه به مدلول سخن حضرت به‌صورت تلویحی انتقاد از خلفا را می‌رساند و در تعامل مثبت به مشاوره‌های: سیاسی، علمی، قضایی، نظامی، اقتصادی حضرت نسبت به خلفای ثلاثه پرداخته شده است و در ذیل هر شاهد تاریخی مبنی بر استناد خویش، نظرهای مخالف را نیز آورده و پاسخ دادیم و در رهگذر این بررسی می‌تواند گفت حضرت امیر (ع) خلفا ثلاثه را به‌عنوان جانشین پیامبر اعم از طریق نص، لیاقت و افضلیت قرابت خویشاوندی رد کرده و علاوه بر این از سایر عملکرد خلفا در زمان خلافت نیز انتقاد داشته است و در برخی شواهد تاریخی همکاری‌هایی داشته که بر اساس یک عده از اصول مبانی و در نظر گرفتن وحدت و مصالح مسلمین بوده، به عبارت دیگر می‌توان گفت آثار این نحوه از تعامل امام (ع) هم حفظ این اصول و مبانی بوده است.

 کلیدواژه‌ها:تعامل، خلفای ثلاثه، امام علی (ع).

نوشتن دیدگاه