چکیده:
یکی از مسائل اجتناب‌ناپذیر دولت‌ها از جمله دولت‌های دینی، شیوه برخورد دولت‌ها با مخالفان سیاسی می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش در پی بررسی شیوه برخورد امام علی (ع) و امام خمینی (ره) با مخالفان سیاسی است. اهمیت موضوع از این جهت است که هر نظام سیاسی و گروهی سعی می‌کند، دیدگاه‌ها و اعمال و اعمال خود را با گزینش بعضی از قسمت‌های زندگی سیاسی امام علی (ع) و امام خمینی توجیه کند. از این‌رو در این پژوهش با روش تاریخی - تحلیلی و همچنین روش توصیفی برای یافتن معیارها و شاخص‌های صحیح برخورد دولت دینی با مخالف سیاسی از ابزار مخصوص «جامعه مدنی دینی» استفاده گردیده است. سپس به تطبیق شاخص‌های جامعه‌ی مدنی دینی با دیدگاه‌ها و سیره امام علی پرداخته است و در پایان با بررسی دیدگاه و سیره امام خمینی نسبت به مخالف سیاسی به دنبال اثبات این امر است که سیره و دیدگاه امام علی، بالطبع امام خمینی با مخالفان سیاسی در حیطه نظر مبتنی بر مدارا می‌باشد، اما اگر مخالفت سیاسی با اعمال مجرمانه مانند شورش و ناامنی همراه گردد، برخورد مبتنی بر مقابله به‌مثل خواهد بود.
فصول پایان‌نامه:
این رساله در سه فصل نگارش شده است:
فصل اول: «جامعه مدنی دینی و شاخصه‌های آن»
فصل دوم: «انطباق شاخصه‌های جامعه مدنی دینی با سیره و دیدگاه امام علی (ع)»
* گفتار اول: آزادی
* گفتار دوم: برابری
* گفتار سوم: مسئولیت و حقوق متقابل
* گفتار چهارم: خردورزی و عقلانیت
* گفتار پنجم: اتکا به پیمان‌ها و بیعت‌ها
* گفتار ششم: حقوق ذاتی و غیرقابل انتقاد افراد
* گفتار هفتم: تکثرگرایی سیاسی
* گفتار هشتم: مشارکت داوطلبانه و فراگیر
فصل سوم: «دیدگاه و سیره عملی امام خمینی نسبت به مخالف سیاسی»
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
