چکیده:
در این پژوهش، اندیشههای کلامی احمد بن محمد بن خالد برقی بر اساس روایات اعتقادی نقل شده از وی، بررسی میگردد.ایشان از راویان شناخته شدهی شیعی در قرن 2 و 3 هجری قمری و از خاندان شیعی بزرگی است. وی در قم به دنیا آمده و تحصیلات خود را در این دیار ادامه داده است.در این بخش ، پیرامون معرفت، کیفیت، زمان و مکان آن مباحثی مطرح گردید.در مورد عقل،ماهیت عقل و عقل انبیاء روایاتی ازایشان نقل شد. سپس به شناخت خداوند، کیفیت و اقسام آن، یکتایی خداوند و اوصاف او پرداخته شد. روایات احمد برقی در بحث خداشناسی به سه راه برای شناخت خداوند اشاره کرده و هرگونه تشبیهی به مخلوقات در مورد صفات الهی و جبر و تفویض، نفی گردید و بین این دو،تنزیه و عدل خدا که از مختصات عقاید شیعه، تبیین شده است.بحث راهنما شناسی (نبوّت و امامت) با روایاتی دال بر لزوم حجّت آغاز شده است. تبیین ویژگیهای انبیاء و راه علم پیامبران به رسالتشان از مسائلی است که در بحث نبوّت عامه طرح شده است.در بحث امامت که بیشترین روایات کلامی احمد بن محمد بن خالد برقی است روایات جامعی درباره لزوم شناخت امام، استمرار امامت در تمام زمانها، نصب امام از سوی خداوند و... نقل شده است. روایات مربوط به موضوع فرجام شناسی به وضعیت خاص انسان در هنگام مرگ و مسائل مربوط به قیامت و بهشت و دوزخ اشاره کرده است.از مجموعه روایات کلامی احمد برقی که دایره المعارفی عقیدتی است اینگونه استفاده میشود که عقاید شیعه در طول تاریخ ثابت بوده و دچار تغییر نشده است. آنچه برقی نقل نموده از قطعیات و مسائل استدلالی است که شیعیان از امامان معصوم آموخته و به آیندگان انتقال دادهاند. از اینجا اعتماد اصحاب به او وثاقتش نیز استفاده میشود که آنچه او نقل نموده مورد پذیرش آیندگان نیز قرار گرفته است.