چکیده:
این رساله در صدد است با بررسی مهمترین جنبشهای ایجاد شده در جهان اسلام در دوره تاریخی پس از واقعه کربلا تا پایان قرن دوم هجری تأثیرات و نقش الگوی قیام امام حسین را در آنها بررسی نماید از اینرو سؤال اصلی تحقیق عبارت است از اینکه مهمترین تأثیرات نهضت امام حسین بر حرکتهای اصلاحی از سال 61 تا پایان قرن دوم چه بوده است. فرضیه ارائه شده چنین است غالب حرکتهای اصلاحی از سال 61 ه ق تا پایان قرن دوم هجری در مقابله با ظلم حاکمان و احیای سنت نبوی از نهضت کربلا و قیام شهادت امام حسین الگو و الهام گرفتهاند. بدون تردید قیام کربلا مهمترین قیام اصلاحی در تاریخ است که تأثیرات مهمی را در عرصههای دینی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی داشته است نخستین تأثیرات قیام کربلا را میتوان در دهههای پس از واقعه کربلا در جنبشهای چون توابین و مختار و زید شهید و شهید فخ و غیره مشاهده کرد. اصلاح اسلامی تغییری است در جهت کمال و رشد انسان و هدایت بهسوی مسیری که انسان را به هدف نهایی خلقت میرساند. مهمترین نهضتهای اصلاحی پس از حادثه کربلا تا پایان قرن دوم هجری عبارتند از قیام توابین قیام مختار و قیام زید بن علی و قیام حسین بن علی و قیام شهید فخ همه این حرکتها همانند سیدالشهدا جهت احیای اسلام اصیل و سنت نبوی مبارزه با ظلم و فساد دستگاه حکومت امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح جامعه با الگو گیری از قیام امام حسین قیام کردند و همان اهداف آن حضرت را دنبال کردند ما در این تحقیق در فصل اول ماهیت اصلاحی نهضت امام حسین را بررسی کردیم؛ در فصل دوم چگونگی الگو گیری حرکتها مهم اصلاحی از سال 61 تا پایان سده نخست مورد بررسی قرار گرفته است؛ و در نهایت در فصل سوم تأثیر واقعه کربلا بر حرکتهای مهم اصلاحی در قرن دوم هجری قمری را بررسی کردهایم. نتیجه تحقیق آن است که تأثیرپذیری این قیامها از قیام کربلا در مبارزه با ظلم و سوء عملکرد حاکمان و تلاش آنها برای احیای سنتهای اصیل اسلامی بارز بوده است.