چکیده:
مقتل نگاری بخشی از تاریخ‌نگاری از صدر اسلام محسوب می‌شده اما تنها تاریخ‌نگاری نیست، ترسیم یک واقعه عظیم انسانی است که به انگیزه کشف تمام جوانب عقیدتی-سیاسی و اجتماعی آن صورت می‌گیرد، در طول تاریخ بسیاری حوادث عاشورا را ضبط و ثبت کرده‌اند و پیرامون آن کتاب‌ها نوشته شعرها سروده و مرثیه‌هایی گفته‌اند اما هر یک با انگیزه و سنّت خود و عاشورا هیچ‌گاه از صحنه تاریخ محو نشد، حادثه‌ای جاودانه و حماسی باقی ماند و تاکنون هزاران نویسنده در این راستا قدم‌ها برداشته و قلم‌ها زده‌اند. مسلمانان نیز به فراخور ذوق و سلیقه خود از زمان بدو حادثه آن را ضبط و ثبت کرده‌اند و کتاب‌هایی با عنوان کلی مقتل نوشته‌اند، لذا نقل و نگارش وقایع عاشورا فصل نوینی را در تاریخ با عنوان مقتل نگاری رقم زد. اولین راویان واقعه کربلا بازماندگان خاندان امام حسین (ع) بودند و پس از آن گروهی از سپاه یزید. آنچه راویان گفتند کم‌وبیش در کتاب‌های مقتل به نگارش در آمد و کتاب‌های مقاتل بسیاری نگاشته شد و از آن زمان تاکنون مقتل نگاری بخشی از تاریخ‌نگاری اسلامی به شمار آمده و سیر تاریخی و فراز و فرودهای زیادی داشته به‌طوری‌که در مقاطعی از تاریخ، مقتل نویسی، سیر صعودی پیدا می‌کرد و در مقطعی دیگر سیر نزولی؛ که بی‌تردید دست‌خوش شرایط سیاسی _ اجتماعی و حتی احساسات و عواطف مردمی نیز قرار می‌گرفت، لذا با گذشت زمان مقتل نویسی با توجه به انگیزه خود مقتل نویسان و همین‌طور شرایط سیاسی _ اجتماعی دوران دچار تغییر و تحولاتی گشت، حال ما در پژوهش حاضر به این تغییر و تحولات مقتل نویسی عاشورا از بدو حادثه تا استقرار صفویه خواهیم پرداخت تا به چگونگی تحولات به وجود آمده و همچنین عوامل تأثیرگذار در این نوع تاریخ‌نگاری عاشورا اشاره‌ای کرده باشیم.
کلیدواژه‌ها:مقتل نویسی، عاشورا، امام حسین (ع).
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* اهداف تحقیق
* اهمیت موضوع
* روش تحقیق
فصل دوم: «مقتل نگاری و شکل‌گیری اولیه آن»
* معناشناسی واژه مقتل
* دسته‌بندی منابع اولیه مقاتل امام حسین (ع)
* مقاتل قابل اسناد
* مقاتل غیرقابل اسناد
* مقتل نویسان
* معرفی توصیفی مقاتل مشهور
فصل سوم: «علل و عوامل مذهبی _ سیاسی در مقتل نگاری»
* علل مذهبی
* نقش پیشگویی‌ها، روایات، احادیث و خطابه‌ی اهل‌بیت (ع) در مقتل نگاری
* علل سیاسی مقتل نگاری
فصل چهارم: «تطور مقتل نگاری و مقتل نگاران»
* دوران و سبک‌های مقتل نگاری
* تأثیر واقعه عاشورا بر گسترش و ترویج مقتل نگاری
* عوامل مؤثر در مقتل نگاری در آیینه تحقیق و پژوهش
* آسیب‌های مقتل نگاری
* بررسی چند روایت مشهور در مقاتل الحسین (ع)
* ذکر چندین خبر واحد درباره مقاتل امام حسین (ع)
فصل پنجم: «خلاصه فصل _ نتیجه‌گیری _ پیشنهادها و منابع شناسی»
