چکیده:

 واقعه غم‌انگیز عاشورا در جامعه‌ای مسلمان رخ می‌دهد و فجیع‌ترین حادثه تاریخ در شهادت فرزند پیامبر اسلام (ص) رقم می‌خورد که گویای احیای زودهنگام ارزش‌های جاهلی و دسته‌بندی‌های قومی پس از رحلت پیامبر است. همان‌طور که حادثه عاشورا از بعد تاریخی و سیاسی یک واقعه بزرگ است، از بعد اخلاقی هم آموزنده و مهم است. استقامت و حفظ عزت نفس، از اموری است که جلوه عاشورایی آن را در نامه امام حسین (ع) به محمد حنفیه، توصیه‌های امام در صبح عاشورا، بیعت نکردن با یزید و ثبات قدم در میدان جنگ با وجود شهادت عزیزان، به‌وضوح می‌توان دید. توکل به قدرت الهی و شجاعت، از دیگر اموری است که امام آن را با جاری ساختن آیات الهی بر زبان خود در مواقع مختلف حتی در گودی قتلگاه، به نمایش گذاشت؛ تا جایی که کسی جرئت مبارزه مستقیم با آن حضرت را نداشت. اخلاص در مبارزه، پایداری در انجام رسالت و عبادت و بندگی که حضرت برای آن یک شب از دشمن اجازه گرفت، از دیگر جلوه‌های فردی اخلاقی قیام عاشورا است. از جلوه‌های اجتماعی اخلاقی واقعه عاشورا می‌توان توجه به امربه‌معروف و نهی از منکر، تعلیم احکام و ارزش‌های الهی، پای‌بندی به عهد، تواضع در برابر افرادی مثل دختر مسلم و غلام ترک را برشمرد که در کنار سخاوت و بخشندگی، کمک به محمد بن بشر و بازگرداندن زمینی که از بنی ‌اسد خریده بود، ایثار در دست شستن از زندگی در راه محبوب، فرستادن فرزند عزیزش به میدان و جنگ تا لحظه آخر، اخلاق اجتماعی را به نمایش گذاشت. قدردانی از یاران خود، ازجمله دو برادرزاده فرزندان غفاریان، تقدیس از قیس ‌بن مسهر در راه کربلا، تشکر از حنظله در حین جنگ، قدردانی از عبدالله انصاری به خاطر یادآوری نماز و تشکر از حر و حبیب، از دیگر جلوه‌های اخلاقی است که در صحنه عاشورا به نمایش درآمده است.

کلیدواژه‌ها:امام حسین (ع)، نهضت حسینی، اخلاق، سیره، تربیت، فضیلت.

نوشتن دیدگاه