چکیده:

 رفتار سیاسی پیامبر اکرم، همان روش و سیره حسنه آن حضرت است که در طول دوران رسالت، در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در پیش‌گرفته بود. این روش و سیره خاص، بر جهان‌بینی آن حضرت استوار بود که زیربنای آن را پذیرش حاکمیت خدا، نیاز به وحی در حیات اجتماعی، پیوند دنیا و آخرت و توجه به معاد تشکیل می‌داد. در جهان‌بینی الهی پیامبر اسلام (ص)، توجه خاصی به انسان شده و اراده و اختیار، عامل اصلی رشد انسان و رسیدن به کمال تلقی می‌شود. اصول رفتاری پیامبر نیز در همه ابعاد بر همین اساس تعریف شده و اصل دعوت یا جهاد، قانون‌گذار بودن خداوند، نفی سبیل و اصل همزیستی مسالمت‌آمیز، جزء این اصول به‌حساب می‌آمد. خداوند نخستین وظیفه دینی هر پیامبر (ص) را دعوت می‌داند که پیامبر اسلام (ص)، آن را در سه مرحله سر‌ی، عشیره و عمومی، بر اساس حکمت و موعظه حسنه، تقدم صلح بر جنگ و عدم جدایی دین از سیاست دنبال می‌نمود. پیامبر اسلام (ص) بر اساس اصل قانون‌گذار بودن خداوند، میان دنیا و آخرت، مادیت و معنویت و فرد و جامعه توازن و اعتدال برقرار کرد و کفار را از تسلط بر مسلمانان بازداشت. او ضمن توجه به زندگی مسالمت‌آمیز، به اصل التزام به تعهدات و پیمان‌های سیاسی پایبند بود و با هر گروه که پیمان می‌بست به آن وفادار بود. پیامبر اسلام (ص)، هنگام حضور در مکه، به تربیت افراد مشغول شد و مهم‌ترین وسیله تبلیغی او قرآن، صفات نیک، عزم و اراده قوی و اخلاق حسنه بود؛ و در دوران حضور در مدینه، با وجود مشکلاتی که مشرکان و یهودیان به وجود می‌آوردند، موفق به تشکیل حکومت شد. او با هدایت فکری، جهاد با مشرکان، صلح، رایزنی‌های سیاسی، انعقاد پیمان‌های فردی و جمعی، تلطیف قلوب و انتخاب جانشین، رسالت جهانی خود را به اتمام رساند و یک الگوی برتر سیاسی را برای همگان به یادگار گذاشت.

کلیدواژه‌ها:پیامبر اسلام (ص)، رفتار سیاسی، مکه، مدینه، اسلام، کشورداری.

نوشتن دیدگاه