چکیده:

 13 سال از دوران دعوت 23 ساله پیامبر (ص) در مکه سپری شد. بعد از آن‌که دعوت عمومی پیامبر (ص) آغاز شد، دو جناح موافق و مخالف در ارتباط با پیامبر (ص) شکل گرفت. در دوران مکی که ساختار و وضعیت اجتماعی مکه تغییری نکرده بود، موافقان و مخالفان پیامبر برحسب دوره جاهلیت از جایگاه و منزلت مقبولی برخوردار بودند. پژوهش حاضر درصدد است تا با رویکردی توصیفی و بهره‌گیری از روش‌های آماری، افراد، جایگاه و منزلت اجتماعی موافقان و مخالفان پیامبر در دوران مکی را از زمان بعثت در دوره 13 ساله مورد شناسایی و بررسی قرار دهد. در این دوره 55 نفر از موافقان و مخالفان با تعیین شاخص‌های منزلت اجتماعی که شامل سن، وابستگی قبیله، وابستگی طایفه، سکونت، اصل و نسب، وضعیت اقتصادی و شهرت است مورد تفکیک قرار گرفته و به‌صورت برآیندهای بالا، متوسط و پایین ارزیابی شده است و در نهایت مقایسه فراوانی آن‌ها در قالب جداول و نمودارهایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که 58%. از موافقان از سن پایین و 58% از مخالفان از سن نامعلومی برخوردار بودند. در وابستگی قبیله‌ای 81% از موافقان و 96% از مخالفان جزء قبیله قریش بودند. در وابستگی طایفه‌ای نیز بیشترین موافقان پیامبر (ص) با 12% به طایفه بنی‌هاشم تعلق داشته و قبایل بنی عبد شمس، بنی مخزوم و بنی تمیم هرکدام به‌طور مساوی 10% را دارا بودند. بیشتر مخالفان پیامبر (ص) نیز با 17% و 21% به ترتیب متعلق به طایفه‌های بنی جمع و بنی عبد شمس بودند. همچنین مخالفان در طایفه بنی‌هاشم 17% و در طوایف بنی مخزوم و بنی سهم به‌طور مساوی 5/12% را تشکیل می‌دادند. زادگاه موافقان و مخالفان به ترتیب با کسب 84% و 96% در مکه بوده است. نیز 42% از موافقان از اصل و نسب بالا و 58% از مخالفان از اصل و نسب متوسطی برخوردار بودند. نیز 55% از موافقان از وضعیت اقتصادی متوسط و 79% از مخالفان از وضعیت اقتصادی بالایی برخوردار بودند. 71% از موافقان و 54% از مخالفان فاقد شهرت بودند. در بخش سطح اختلاف نیز بین دو گروه موافقان و مخالفان تنها در وضعیت اقتصادی اختلاف سطح دیده شد.

نوشتن دیدگاه