چکیده:

 پژوهش حاضر از جنبه‌های گوناگون کاربردی و بنیادی حائز اهمیت است. از آنجایی که حیا از ابزارهای بازدارنده از انجام کارهای زشت و ناپسنداست و محرکی جهت انجام اعمال شایسته و پسندیده لذا در حفظ حریم‌ها بسیار سازنده است، به همین جهت مسئله مهم برای محقق بررسی نقش حیا در تربیت اسلامی بوده است. بنا بر ماهیت موضوع تحقیق از روش تحقیق توصیفی و مطالعه‌ی کتابخانه‌ای استفاده شده است. در این پژوهش محقق به بیان سه بخش اساسی مشتمل بر 1- مراتب حیا در تربیت اسلامی 2- عوامل مؤثر بر ایجاد حیا در تربیت اسلامی 3- آثار حیا در تربیت اسلامی پرداخته و به سه سؤال ویژه‌ی تحقیق پاسخ و موارد ذیل مشخص گردید. در تربیت اسلامی حیا دارای مراتبی است که محقق از دو منظر یکی از جهت ناظر و دیگری از جهت فعل قبیح آن را مورد بررسی قرار داده و به طور کلی حیا مشتمل بر پنج مرتبه است که به ترتیب از بالاترین عبارتست از:1- خداوند، 2- فرشتگان، 3- حجت‌های خداوند، 4- خود، 5- مردم. همچنین عوامل مؤثر بر ایجاد حیا شامل 22 مورد بوده که عبارتند از: 1- ایمان -2-ترس از سرزنش و عتاب پروردگار 3- رضای الهی و موارد دیگر. در نهایت حیا دارای آثار مهمی در تربیت اسلامی است که مشتمل بر سه عنوان است. آثار اعتقادی و آثار اخلاقی، آثار دنیوی و آثار اخروی. آثار اعتقادی و اخلاقی خود شامل 14 مورد بوده که عبارتند از: مبنای نظام اخلاقی، موجب عفاف و مواردی دیگر. آثار دنیوی حیا شامل 13 مورد بوده که عبارتند از: برطرف شدن عیوب، تسلط بر نفس و موارد دیگر. آثار اخروی حیا نیز شامل شش مورد بوده که عبارتست از: ایمنی در روز قیامت، پاکی از گناهان و موارد دیگر.

نوشتن دیدگاه