چکیده:
از آنجائی که در جهانی پر از شور و بلوا و آمیخته با نگرانی و اضطراب زندگی میکنیم زندگی که اضطراب آن ناشی از جنگها و کشتارها و از برخوردهای قدرتهای استکباری که در همه حال حاصل نابودی و تباهی گروهی از مستضعفان میباشد، اشارهای مختصر به موضوع قراردادها، مشروعیت قراردادهای بینالمللی، حکمیت و موارد کاربرد آن شده است. چون شگفتی در این است که دولتهای قلدر چنین وانمود میکنند که کوشش و تلاششان در این جنگافروزی و فتنهگریها حفظ صلح و امنیت جهان است و اظهار میدارند که برای استقرار صلح ناگزیر در برخی از مناطق زمین نیرو پیاده کنند جنگ بینالمللی اول و دوم بر اثر مطامع و خودبینی اینگونه از قدرتمندان بزرگ جهان پدید آمد، جنگی بود که آتش آن تر و خشک را سوزاند و میلیونها بشر را نابود کرد، جنگی که علاوه بر فقر و مرض و گرسنگی مشکلاتی سخت و اندوههای جانکاه از خود برجای گذاشت. با بررسی موارد فوق روشن میشود که دعوی دولتهای بزرگ و مقتدر در تلاش به اصطلاح برقراری امنیت جهانی سخنی جز گزاف نمیتواند باشد. در پایان بخش صلح، معاهدات زمان حضرت رسول (ص) اشاره بیان شده و علل پذیرش صلح از جانب جمهوری اسلامی در جنگ تحمیلی اشاره بیان شده است لازم به توضیح است نظرات فقهی تعدادی از علماء شیعه و سنی در باب صلح نیز جمعآوری و سرآغاز بحث میباشد؛ و اما بحث جهاد که با توجه به گستره مطالبی که در این موضوع وجود دارد بیشتر متن این پایاننامه را به خود اختصاص داده است. شمشیر حضرت علی (ع) و پیروان مکتب او که بر مبنای خداشناسی و انسانشناسی حرکت کردهاند تشبیه شده با شمشیری که چون چاقوی جراحی در دست طبیبی بصیر و ثقه قرار گرفته و جز معیشت حق در آن دیده نمیشود. این شمشیر درصدد از بین بردن جانی که جلوگاه عظمت الهی و شعاعی از اشعه ربانی در او باشد نیست. این جهاد شمشیری است که گلشن جهانهای آدمیان را که میهمان چند روزه خوان گسترده الهی هستند از خارهای زهرآگین پاک نموده آنان را آبیاری مینماید. در آئین اسلام کشیدن شمشیر و در معرض کشتن و کشته شدن، فقط و فقط برای اجرای قوانین نورانی الهی که تأمین کننده سعادت دنیا و آخرت انسانهاست دیده شده و هر نوع زورگویی و سلطهطلبی و منفعتگرایی و لذت پرستی و خودکامگی که متأسفانه اغلب جنگها بر مبنای آنها شعلهور میشود، نفی و مردود شمرده شده است. در این بخش کلیاتی در مورد جهاد از دیدگاه لغتشناسان، اصطلاح انواع جهاد - جهاد از دیدگاه قرآن، فلسفه جهاد، شروط جهاد - دفاع و تعریف دفاع مشروع - غزوات حضرت رسول (ص) - وجوب جهاد - سیمای رزمندگان - مقام و فضیلت شهدا - احکام ایران - احکام جزیه - موارد ترک قتال - احکام غنیمت - احکام بغاه و در پایان نگاهی به جنگ تحمیلی و تأثیرات آن بر روند حرکت انقلاب از منابع فقهی و روایی، تفسیری و تاریخ اسلام با توجه به موضوع پایاننامه که صلح و جهاد در اسلام بوده در حد وسع و توان مطلب جمعآوری شده است.
فصول پایاننامه:
این پژوهش در پنج بخش ارائه شده است:
بخش اول: «صلح در اسلام»
* فصل اول: طبیعت دعوت اسلام
* فصل دوم: تعریف قرارداد و عقد
* فصل سوم: معاهدات عهد حضرت رسول (ص)
* فصل چهارم: علل پذیرش صلح از جانب جمهوری اسلامی در جنگ تحمیلی
بخش دوم:
* فصل اول: جهاد از دیدگاه لغت شناسان
* فصل دوم: انواع جهاد
* فصل سوم: شروط جهاد از نظر شیخ بهایی
بخش سوم:
* فصل اول: دفاع از نظر حضرت امام خمینی
* فصل دوم: تاریخچه جنگهای عصر پیامبر اسلام (ص)
* فصل سوم: جهاد واجب عینی است یا کفایی؟
بخش چهارم:
* فصل اول: سیمای رزمندگان در قرآن و روایات (ارزش مجاهد در راه خدا)
* فصل دوم: سازماندهی رزمندگان
* فصل سوم: فرازهایی از دعای امام سجاد (ع) دربارهی مرزبانان
* فصل چهارم: احکام اسیران در فقه اسلامی
بخش پنجم:
* فصل اول: احکام جهاد و ملحقات آن
* فصل دوم: جزیه
* فصل سوم: موارد ترک قتال
* فصل چهارم: احکام بغاه
* فصل پنجم: نگاهی به جنگ تحمیلی و تأثیرات آن بر روند حرکت انقلاب
حسن ختام.