چکیده:
شهادت به معنای جانبازی در راه خدا و ایثار به معنای خودگذشتگی دو شاخصهی مهم در دین اسلام هستند. تبیین و شناسایی فرهنگ ایثار و شهادت از مکانیزمهای دفاعی اسلام برای تسلیح جامعه در برابر هجوم فرهنگ غیر خودی است، ایثارگری و شهادتطلبی نقش بسزایی در حفظ دین، ارزشهای آن و استقلال کشور ایفا میکند بهطوریکه احیا، تثبیت و تحقق گسترش فرهنگ ایثار و شهادت لازمهی لاینفک زندهبودن دین اسلام است و به همین جهت در بسیاری از آیات و روایات به این امر مهم پرداخته شده است از اینرو پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از تبیین موضوعات بر اساس مفاهیم قرآنی و احادیث با فن کتابخانهای انجام گرفته تلاش کرده است که با شناخت صحیح از شهادت و ایثار، مبانی و موانع گسترش فرهنگ ایثار و شهادت و آثار این گسترش فرهنگی را با تأمل و تتبع در آموزههای اسلامی مورد بررسی و تبیین نماید. آنچه که پیرامون این مسئله در آموزههای وحیانی دین اسلام آمده است گویای این است که عواملی همچون ایمان به خدا، توحید، جهاد با انگیزه الهی، یاد مرگ، عشق به خدا، ادای پیمان مؤمنان، پاسداشت فرهنگ عاشورا، تبلیغات، زدودن روح نفاق و ... باعث گسترش فرهنگ ایثار و شهادت است که آثاری مانند تقویت ایمان، عبودیت، تقویت قدرت دفاعی جامعه، تضمین عزت، احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر و ... را به دنبال دارد از سوی دیگر موانعی همچون عدم ایمان به خدا، دنیاگرایی، وسوسههای شیطانی، عُجب، تکبر، تهاجم فرهنگی، فقر، بینیازی و ... باعث عدم گسترش فرهنگ شهید و شهادت میشود.