چکیده:
یکی از مالیات‌هایی که سابقه‌ای به قدمت تاریخ اجتماعی بشر دارد، مالیات بر زمین یا همان «خراج» است. خراج مالیاتی است که حکومت‌ها و دولت‌ها از زارعین می‌گرفته‌اند و در ادوار مختلف تاریخ بشری و در نزد اقوام و ملت‌های گوناگون دارای انواع، شکل‌های مختلف و شرایط متفاوت بوده است. در اسلام نیز چون قسمت اعظم درآمدهای بیت‌المال و خزانه دولت‌های اسلامی به‌وسیله خراج تأمین می‌شده، این مقوله از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است، با توجه به قدمت آن برای این مهم قوانین و احکام خاصی نیز تدوین شده است. چون اکثر سلاطین از اهل سنت بوده‌اند، آن‌ها بیشتر به بررسی احکام خراج پرداختند. در حال که در فقه شیعه بیشتر به بررسی جواز یا عدم جواز پرداخت خراج به سلاطین جور پرداخته شده است. خراج از اراضی مفتوح العنوه دریافت می‌شد که باید با اذن امام و با قهر و غلبه فتح شده باشد و در هنگام فتح آباد باشد. از اراضی موات و بایر نیز می‌توان مالیات دریافت کرد. در قانون ایران فقط به مالیات بر اراضی بایر اشاره شده است که آن نیز در سال 1380 حذف شده است. تحقیق حاضر تلاشی است در جهت شناخت چیستی و ماهیت خراج و احکام فقهی آن به همراه بررسی مبانی فقهی مشروعیت مالیات در حکومت اسلامی.
کلیدواژه‌ها:خراج، اراضی، اقطاع، مالیات.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در سه فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات و ماهیت خراج»
   * تعاریف لغوی و اصطلاحی مفاهیم
   * خراج در قران
   * تفاوت خراج با دیگر عقود
   * انواع خرج
   * ویژگی‌های خراج
   * کارکرد اقتصادی خراج
فصل دوم: «احکام زمین‌ها»
   * زمین‌های مفتوحه‌العنوه
   * اراضی صلح
   * اراضی طلوع
   * زمین‌های انفال
فصل سوم: «احکام فقهی و حقوقی خراج»
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه