چکیده:
غنا از دیدگاه لغویین عبارت از صوتی است که شنیدن آن طرب‌انگیز باشد؛ و از دیدگاه فقهای اسلام که تعریف جامع و مشترکی را از میان تعاریف برگزیده‌اند، غنا همان صوت مطرب و متناسب با مجالس لهو و لعب است. از آنجایی که غنا و موسیقی همواره و به‌صورت گسترده‌ای در جوامع بشری گوناگون وجود داشته است، با بررسی تاریخی دقیقاً نمی‌توان دریافت که موسیقی از چه زمانی و توسط چه اشخاصی یا قبایلی پا به عرصه گیتی نهاده است؛ به همین دلیل، نظریات گوناگونی در زمینه پیدایش غنا و موسیقی ارائه شده است؛ اما اوج موسیقی در سرزمین ایران، به زمان خسرو پرویز و همچنین خلفای بنی‌امیه بازمی‌گردد. از سوی دیگر، حکم غنا و موسیقی نیز در میان فقهای اسلامی دچار اختلاف بسیاری است؛ عده‌ای از آنان معتقد هستند که غنا به خودی خود مباح بوده و ممکن است به‌وسیله عوارض خارجی حکم حرمت و یا کراهت بر آن مترتب شود. عده‌ای دیگر نیز بر این عقیده هستند که غنا به‌طور مطلق حرام بوده و حرمت آن در نفس غنا نهفته است و هیچ ارتباطی به عوامل خارجی ندارد. قابل توجه است که حکم جواز و یا حرمت غنا از نظر فقها، با تکیه بر آیات و روایات و اجماع بیان شده است که هر کدام از نظرات در جای خود مستلزم بحث و نقد می‌باشد؛ اما مستندات فقهای شیعه پیرامون حرمت غنا، شامل دسته‌ای از روایات است که دارای شهرت بوده و بر اساس آن، فتوا بر حرمت غنا صادر شده است. سوق به‌سوی فساد اخلاقی، غفلت از یاد خدا، آثار زیان‌بار بر اعصاب و ابزار استعمار بودن، از حکمت‌های حرمت غنا می‌باشد. البته غنای زن در مراسم عروسی زنانه و حداء از استثنائات غنا به شمار می‌رود. همچنین برای اینکه یقین پیدا کنیم که اطاعت امر مولی را انجام داده‌ایم، باید از آوازهای مشکوک هم اجتناب نماییم.
توضیحات بیشتر:
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «تاریخچه غنا و موسیقی»
* گفتار اول: اقوال در پیدایش غنا و موسیقی
* گفتار دوم: تحولات غنا در ادوار زمان
فصل دوم: «حقیقت و ماهیت غنا»
* گفتار اول: غنا از دیدگاه لغویین
* گفتار دوم: غنا از دیدگاه فقها
فصل سوم: «حکم غنا از دیدگاه‌های فقهای اسلام»
* گفتار ول: حکم غنا از دیدگاه فقهای شیعه
* گفتار دوم: حکم غنا از دیدگاه علمای اهل سنت
فصل چهارم: «حکمت حرمت و مستثنیات غنا»
* گفتار اول: حکمت حرمت غنا
* گفتار دوم: مستثنیات غنا
* گفتار سوم: حکم آوازهای مشکوک.
