چکیده:
قرآن‌خوانان شهر کوفه پیشتاز انقلاب شهرها علیه عثمان و واگذاری خلافت به علی بودند. علی با یاری شیوخ القبائل و قرآن‌خوانان این شهر در نبرد جمل پیروز شد و دارالخلافه (پایتخت) را به کوفه انتقال داد. با این وجود همین دو گروه سبب شکست وی در نبرد صفین شده و گروه قرآن‌خوانان نبرد نهروان را علیه وی به راه انداختند. پیامدهای ادامه‌ی مخالفت‌های دو جریان صاحب قدرت شهر کوفه با علی، ترور علی، دست‌اندازی معاویه به خلافت و انتقال دارالخلافه به شام بود. اشرافیت کوفه در راستای براندازی خلافت یزید بن معاویه، حسین بن علی را به این شهر فراخواندند، اما در همگرایی با یزید، حسین و یارانش را در کربلا قتل عام کردند. جنبش مختار ثقلی که با همگرایی اشرافیت کوفه و حکومت آل زبیر سرکوب شد، آخرین تلاش در راستای بازگرداندن اقتدار به این شهر در پایان دوران مورد نظر بود.
کلیدواژه‌ها:اشرافیت کوفه، شیوخ قبایل، قرآن‌خوانان، علی بن ابی‌طالب (ع)، معاویه بن ابی‌سفیان، حسین بن علی (ع)، مختار ثقفی.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در شش فصل ارائه شده است:
فصل مقدماتی: «کوفه، پیدایش و ترکیب قبایل»
فصل اول: «خلافت عثمان بن عفان، تولید اشرافیت در اسلام و شورش شهرها»
فصل دوم: «خلافت علی بن ابی‌طالب (ع)، انتقال دارالخلافه از مدینه به کوفه و نقش اشرافیت کوفه در نخستین جنگهای داخلی در اسلام»
فصل سوم: «نقش اشرافیت کوفه در عهد خلافت حسن بن علی (ع) و معاویه بن ابی‌سفیان»
فصل چهارم: «نقش اشرافیت کوفه در رویداد کربلا»
فصل پنجم: «اشرافیت کوفه و جنبش توابین»
فصل ششم: «اشرافیت کوفه و جنبش مختار ثقفی»
نتیجه.
