چکیده:

 یکی از موضوعات مهمی که همواره در فقه و حقوق به‌عنوان بحث روز مطرح بوده، بررسی صلاحیت زنان برای قضاوت است. در ایران با تمام تحولاتی که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون در اعطای نقش‌های شبه قضایی به بانوان صورت گرفته است، همچنان آنان از داشتن نقش قضایی و صدور رأی به‌عنوان نقشی که قاضی ایفا می‌کند محرومند و تنها به‌عنوان مشاور در دادگاه‌های قضایی مشغول به کار هستند و این ممنوعیت بر اساس فتوای مشهور فقیهان شکل قانونی به خود گرفته است و در تمام دستگاه‌های قضایی قابل اجرا می‌باشد. فقهای مشهور اسلام، ذکورت را در قاضی شرط دانسته، قضاوت زنان را مطلقاً جایز نمی‌دانند بنا بر نظر مشهور فقها، قضاوت زنان با توجه به آیات قرآن کریم، روایات، اصل، اجماع و بعضی ادله دیگر پذیرفتنی نیست؛ اما بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که دلایل آنان قابل نقد است و در این مسئله اقوال مخالف از فقهای شیعه و اهل سنت نیز وجود دارد که بر ادله مخالفان قضاوت زنان خدشه وارد نموده، قضاوت زنان را مطلقاً و یا تحت شرایط خاص جایز و نافذ می‌دانند. در این تحقیق، با بررسی همه‌جانبه‌ی موضوع، به‌طور مفید و مختصر مباحثی همچون: پیشینه تاریخی قضاوت زنان، قضاوت در فقه، آیات و احادیث مورد استناد مخالفین، تحلیل و بررسی نظرات موافقان و مخالفان و قضاوت زنان در حقوق موضوعه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتیجه‌ی بررسی بر این مطلب دلالت دارد که نه از آیات قرآن کریم، نه احادیث و روایات مورد استناد و نه دیگر استدلال‌ها، دلایلی بر منع قضاوت زنان وجود ندارد؛ بنابراین از قرآن و سنت و دیگر استدلال‌ها چنین استنباطی به دست نمی‌آید که این مسئولیت خطیر صرفاً به مردان سپرده شده و زنان نمی‌توانند آن را برعهده گیرند. در نتیجه، تصدی چنین منصبی برای زنان جایز به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها: قرآن، روایات، اجماع، قضاوت، زنان.

 فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در سه فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات تحقیق»
* بخش اول: طرح پژوهش
  بیان مسئله
  سؤالات تحقیق
  اهمیت و ضرورت تحقیق
  اهداف تحقیق
  فرضیات تحقیق
  نوع و روش تحقیق
  پیشینه تحقیق
* بخش دوم: کلیاتی در مورد قضاوت
  تاریخچه قضاوت زنان در حقوق ایران
  مفهوم و انواع قضاوت
  مشروعیت نظام قضایی در اندیشه دینی
  تفاوت بین قاضی، مجتهد، فقیه و مفتی
  قضاوت زنان در حقوق موضوعه
فصل دوم
* بخش اول: شروط و صفات قاضی در فقه و حقوق ایران
  شروط و صفات قاضی در ایران
* بخش دوم: شرط ذکورت قاضی از دیدگاه فقهای اسلام
شرط ذکورت قاضی از دیدگاه فقهای اسلام
  سیری در تحول آرای فقهای شیعه پیرامون قضاوت زنان
فصل سوم: «ادله ناظر به منع قضاوت زنان و نقد آن‌ها»
* بخش اول: دلایل نقلی
  دلایل نقلی
* بخش دوم: ادله عقلی
  ادله عقلی
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه